Các điều kiện áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định mới

Trong bối cảnh Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp 2025 (số 67/2025/QH15) có hiệu lực từ 01/10/2025 và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2025 , doanh nghiệp cần nắm rõ các điều kiện áp dụng ưu đãi thuế TNDN để tối ưu chi phí và kê khai chính xác. Dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tuân thủ và khai thác tối đa các ưu đãi này.

1. Thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và khai thuế theo phương pháp kê khai

Theo khoản 1 Điều 18, các ưu đãi thuế tại Điều 13, 14 và 15 chỉ áp dụng cho doanh nghiệp thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nộp thuế theo phương pháp kê khai . Đây là yêu cầu cơ bản để doanh nghiệp được hưởng các ưu đãi, và nếu không đáp ứng, mọi quyền lợi ưu đãi có thể bị loại trừ. Đây cũng là mảng mà dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp nên tập trung gia tăng chuyên môn để hỗ trợ doanh nghiệp thực thi chính xác.

2. Không áp dụng ưu đãi cho các dự án sáp nhập, chuyển đổi…

Ưu đãi đối với dự án đầu tư mới (bao gồm các dự án tại điểm g khoản 2 Điều 12) không áp dụng trong các trường hợp sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi chủ sở hữu hoặc loại hình doanh nghiệp, cũng như các trường hợp khác theo Chính phủ quy định . Điều này đặt ra nhu cầu rõ ràng: doanh nghiệp cần xác định kỹ lưỡng tình trạng pháp lý trước khi áp dụng ưu đãi – một việc mà dịch vụ kế toán chuyên nghiệp có thể tư vấn và giải trình chính xác.

3. Hạch toán riêng giữa hoạt động được ưu đãi và không được ưu đãi

Điều 18 khoản 2 nhấn mạnh: doanh nghiệp cần hạch toán riêng thu nhập từ hoạt động được ưu đãi (theo các Điều 4, 13, 14, 15) với các hoạt động không được ưu đãi . Nếu không thể hạch toán riêng, thu nhập ưu đãi được xác định theo tỷ lệ doanh thu hoặc chi phí của hoạt động ưu đãi so với tổng doanh thu hoặc chi phí. Việc này rất phức tạp về kế toán, và đây là cơ hội để dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp phát huy hiệu quả, đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong kê khai.

4. Các khoản thu nhập không được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 15% và 17%

Luật cũng quy định rõ các khoản thu nhập không được hưởng mức thuế ưu đãi:

• Chuyển nhượng vốn, bất động sản (trừ đầu tư xây nhà ở xã hội); chuyển nhượng dự án, quyền góp vốn, khai thác khoáng sản; hoạt động ngoài Việt Nam;

• Khai thác dầu khí, khoáng sản, tài nguyên quý hiếm;

• Sản xuất, kinh doanh trò chơi điện tử; hàng hóa/dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ dự án sản xuất, lắp ráp ô tô, máy bay, du thuyền, lọc hóa dầu);

• Các trường hợp đặc thù do Chính phủ quy định .

Một lưu ý khác: mức thuế suất ưu đãi 15% và 17% không áp dụng với công ty con hoặc doanh nghiệp có liên kết nếu bên liên kết không đáp ứng điều kiện tại khoản 2 và 3 Điều 10 .

5. Truy thu và xử phạt nếu không đáp ứng điều kiện ưu đãi

Trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên, cơ quan thuế có quyền truy thu thuế và xử phạt theo quy định của pháp luật . Điều này thêm một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của tuân thủ đúng quy trình – và dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp chính là “lá chắn” giúp tránh sai sót và rủi ro.

6. Quy định chi tiết và thủ tục

Khoản 6 Điều 18 giao cho Chính phủ trách nhiệm quy định chi tiết khoản này, trong khi Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn thủ tục, hồ sơ để hưởng ưu đãi tại các Điều 4, 13, 14, và 15 . Một lần nữa, dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp cần cập nhật liên tục các văn bản hướng dẫn này, đảm bảo hồ sơ đủ, đúng, kịp thời và bảo vệ quyền lợi khách hàng.

Tóm lại, Luật Thuế TNDN 2025 đặt ra nhiều điều kiện chi tiết để doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, từ đảm bảo chế độ kế toán, chế độ kê khai, đến phân tách rõ ràng các loại thu nhập, cũng như tuân thủ quy định liên quan đến sáp nhập và ưu đãi thuế suất. Dịch vụ kế toán cho doanh nghiệp không chỉ giúp thiết lập hệ thống kế toán đúng chuẩn, mà còn đóng vai trò tư vấn pháp lý, xử lý hồ sơ, đảm bảo doanh nghiệp tối ưu quyền lợi, giảm rủi ro truy thu. Khi doanh nghiệp tìm hiểu và áp dụng hiệu quả ưu đãi thuế, sự đồng hành của dịch vụ kế toán chính là nền tảng vững chắc.