Chuyên gia cảnh báo rủi ro thuế từ dòng tiền chuyển vào tài khoản cá nhân

Chuyên gia cảnh báo rủi ro thuế từ dòng tiền chuyển vào tài khoản cá nhân

Theo ông Lê Văn Tuấn – Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, trong thực tế có nhiều khoản tiền được chuyển vào tài khoản cá nhân với các mục đích khác nhau. Do đó, người nộp thuế (NNT) cần chủ động phân biệt, tách bạch rõ ràng giữa các dòng tiền để dễ dàng xác định nghĩa vụ thuế, tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.

Ông Tuấn cho biết, hiện nay nhiều cá nhân, hộ kinh doanh thường xuyên nhận các khoản tiền chuyển vào – chuyển ra với nhiều mục đích, nhưng không phải lúc nào cũng rõ ràng. Điều này có thể tiềm ẩn rủi ro về việc xác định đúng nghĩa vụ thuế hoặc bị truy thu thuế trong tương lai.

Ba nhóm dòng tiền tiềm ẩn rủi ro thuế

Thứ nhất, là các khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công hoặc các khoản có tính chất tương tự, do tổ chức hoặc cá nhân chi trả. Theo quy định hiện hành, các khoản này thường đã được tổ chức chi trả thực hiện khấu trừ thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần, hoặc khấu trừ 10% trước khi thanh toán.

Tuy nhiên, nhiều khoản thu nhập từ công việc tự do (freelance), làm thêm hoặc ngoài sổ sách kế toán chưa được khấu trừ hay kê khai thuế. Điều này có thể xảy ra khi bên chi trả không thực hiện nghĩa vụ khấu trừ, dẫn đến cá nhân không kê khai và nộp thuế theo quy định.

Đặc biệt, các khoản thu nhập từ công ty nước ngoài cũng cần được lưu ý. Dù đã bị khấu trừ thuế tại nước ngoài, nhưng nếu là cá nhân cư trú tại Việt Nam, vẫn phải kê khai đầy đủ với cơ quan thuế trong nước. Ông Tuấn nhấn mạnh: “Người nộp thuế nhận thu nhập từ nước ngoài vẫn có trách nhiệm kê khai đầy đủ, trung thực, vì thu nhập chịu thuế bao gồm cả thu nhập phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam.”

Trường hợp không kê khai trong năm, khi quyết toán cuối năm, tổng thu nhập sẽ được cộng dồn và áp dụng biểu thuế lũy tiến. Điều này có thể khiến người nộp thuế phải đóng mức thuế suất cao, lên tới 35%, dẫn đến nguy cơ bị truy thu số tiền lớn.

Thứ hai, là dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. Đây là các khoản thu nhập từ việc bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ dưới danh nghĩa hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh. Theo quy định, các khoản thu này chịu thuế khoán với mức từ 1,5% đến 7% tùy theo ngành nghề:

• 1,5% đối với hoạt động thương mại,

• 4,5% đối với sản xuất, dịch vụ ăn uống,

• 7% đối với các dịch vụ khác.

Nếu hộ, cá nhân kinh doanh chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, cần khẩn trương bổ sung để tránh bị truy thu và tính lãi chậm nộp.

Thứ ba, là các khoản thu nhập gián tiếp phát sinh từ các hoạt động như nhận tiền hộ, chuyển khoản hộ và hưởng phí hoặc hoa hồng. Dù tổng dòng tiền có thể không phát sinh thuế, nhưng phần phí, hoa hồng nhận được sẽ bị tính thuế thu nhập cá nhân với mức 7% trên tổng thu nhập từ phí.

Ông Tuấn lưu ý: “Người nộp thuế cần lưu giữ đầy đủ chứng từ, tài liệu liên quan đến các giao dịch thu hộ – chi hộ để có thể giải trình rõ ràng nếu cơ quan thuế yêu cầu.”

Nên tách bạch tài khoản để giảm thiểu rủi ro

Để hạn chế rủi ro và thuận lợi trong xác định nghĩa vụ thuế, ông Tuấn khuyến nghị các cá nhân, đặc biệt là hộ kinh doanh, nên sử dụng riêng biệt hai tài khoản: một tài khoản cho mục đích cá nhân và một tài khoản chuyên biệt cho hoạt động kinh doanh.

Tài khoản cá nhân nên chỉ sử dụng cho chi tiêu sinh hoạt, trong khi tài khoản kinh doanh sẽ phản ánh các giao dịch liên quan đến thu – chi doanh thu, chi phí. Việc này không chỉ giúp minh bạch tài chính mà còn thuận lợi khi cơ quan thuế kiểm tra hoặc yêu cầu giải trình.

Ông Tuấn cho rằng, mặc dù cơ quan thuế không thể kiểm soát toàn bộ các giao dịch tài khoản cá nhân, nhưng nếu phát hiện dấu hiệu bất thường như số tiền giao dịch lớn hoặc tần suất giao dịch cao, họ hoàn toàn có quyền yêu cầu người nộp thuế cung cấp thông tin, giải trình cụ thể nguồn gốc và mục đích của các khoản tiền.

“Cơ quan thuế chỉ xác định một cá nhân chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế khi có đầy đủ căn cứ. Tuy nhiên, người nộp thuế cũng cần sẵn sàng giải trình và cung cấp tài liệu chứng minh rõ ràng khi được yêu cầu,” ông Tuấn nhấn mạnh.